Bệnh viêm da do thực vật

Viêm da với cảm giác đau rát và biểu hiện trên da là những những mảng đỏ với nhiều mụn nước, mụn mủ mang tính chất cục bộ ở một vùng nào đó trên da. Nên rất nhiều người cho rằng đây là bệnh “giời leo”.

Thực vật có thể gây nên rất nhiều bệnh lý về da khác nhau:
 
Mề đay do tiếp xúc với thực vật: Đây là hình ảnh không thường xuyên, có thể được sinh ra bởi những người tiếp xúc với rau, quả tươi và cây cỏ thường xuyên. Khi tiếp xúc với những lông, gai nhọn trên lá cây và cuống lá, có thể phát sinh ra các hoạt chất có khả năng gây dị ứng. Bệnh có thể xuất hiện trong vòng 30 phút sau khi tiếp xúc với rau quả tươi, với biểu hiện những mảng đỏ, thậm chí có nhiều mụn nước nhỏ li ti, cảm giác ngứa và rát bỏng.

Viêm da kích ứng: Một biểu hiện khác được tìm thấy do tiếp xúc với thực vật gây nên. Chúng có thể xuất hiện dưới hình ảnh là viêm da kích ứng cơ học, tức là những tổn thương được hình thành do sự tiếp xúc của da với các gai nhọn, lông nhọn, cạnh sắc bén của lá cây. Gai xương rồng hay gai cây hoa hồng là một trong những tác nhân thường gặp. Các tác nhân vi trùng, vi nấm có trên gai, là những yếu tố đi kèm trong sự phát sinh các tình trạng bội nhiễm, nung mủ. Hoặc viêm da kích ứng có thể xuất hiện dưới hình ảnh viêm da kích ứng hoá học, bởi các yếu tố hoá học chứa trên cây, có thể là yếu tố chính gây nên tình trạng viêm da.

Viêm da ánh sáng do thực vật: Một biểu hiện khá thường gặp, do trong một số thực vật có những yếu tố làm cho da nhạy cảm với ánh sáng, các chất này tương tác với oxy tạo ra chất oxy hoá, làm tổn thương cấp tính lớp thượng bì, lớp bì và tế bào nội mạc của da, gây nên các hình ảnh viêm da trong giai đoạn đầu và tình trạng tăng sắc tố (vết thâm da) ở giai đoạn sau đó.

Thỉnh thoảng, có một số trường hợp, các chất gây nhạy cảm có trong thực vật với nồng độ thấp, có thể chỉ gây tăng sắc tố da mà không có giai đoạn nổi mụn nước và viêm nhiễm trước đó. Có nhiều bệnh nhân đến khám, chính vì sự xuất hiện đột ngột trên da một hoặc nhiều vết sạm, có thể trên mặt, cổ, tay hoặc một số vị trí phơi bày ra ánh sáng. Người bệnh không hiểu vì sao, bỗng nhiên, thấy trên da xuất hiện một vết sạm đen, chỉ biết rằng trước đó vài ngày có đi vào khu vực có nhiều cây lá. Bệnh thường xuất hiện vào mùa hè, khi mà chất gây nhạy cảm ánh sáng có nồng độ cao trong cây lá và là thời gian da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.

Viêm da tiếp xúc dị ứng: Đây là một bệnh da do thực vật rất thường gặp, nhất là trong thời gian gần đây. Nguyên nhân chủ yếu là: Trong một số cây lá có chứa các dị ứng nguyên, tức là các chất gây dị ứng. Chúng có thể hiện diện trên lá, cuống lá, hoa của một số loài thực vật. Bệnh có thể xuất hiện trong vòng 2 ngày, cũng có thể xảy ra 3 tuần sau khi tiếp xúc lần đầu hoặc sau vài giờ ở những tiếp xúc sau đó. Biểu hiện đầu tiên là cảm giác ngứa rát, với sự xuất hiện của những mảng hồng ban, tức là những mảng đỏ thành vệt hoặc một đường da màu đỏ, giới hạn rõ, trên có nhiều mụn nước, mụn mủ hoặc bóng nước. Vị trí xuất hiện, phần lớn là các vùng da phơi bày ánh sáng như: Mặt, trán, cổ, ngực, mặt duỗi tay.

Làm gì để phòng trị viêm da do thực vật?

Người dân, đặc biệt là nông dân phải thường xuyên tiếp xúc với nhiều loại thực vật khác nhau, nên có nhiều nguy cơ mắc các bệnh da do thực vật gây nên. Phòng ngừa là biện pháp tốt nhất: Không nên trồng gần nhà những loại cây có nhiều phấn hoa hay gai nhọn. Người làm vườn hay những công nhân hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, cần mang bao tay, hay các phương tiện bảo hộ lao động. Khi có tiếp xúc với các thực vật nghi ngờ, nên rửa thật sạch với xà phòng và cần được sự hướng dẫn của những người có chuyên môn trong việc thực hiện các phương pháp điều trị hợp lý.

Sự nhầm lẫn của bệnh viêm da tiếp xúc do thực vật?

Viêm da với cảm giác đau rát và biểu hiện trên da là những những mảng đỏ với nhiều mụn nước, mụn mủ mang tính chất cục bộ ở một vùng nào đó trên da. Nên rất nhiều người cho rằng đây là bệnh “giời leo”. Vì thế, đã tự ý sử dụng các biện pháp điều trị không đúng như: “Khoán” hay đắp lá mướp hoặc các loại thuốc không hợp lý, làm cho bệnh càng trở nên trầm trọng hơn.

Ta có thể nhận thấy sự khác biệt với bệnh “giời leo”, dựa vào một số đặc điểm: Bệnh “giời leo” hay bệnh Zona là một bệnh lý do siêu vi trùng gây nên, được biểu hiện bởi những mảng đỏ trên có nhiều mụn nước, hoặc bóng nước mọc thành từng chùm, đặc biệt vị trí thường ở một bên cơ thể dọc theo vùng da do một dây thần kinh chi phối và cảm giác đau nhức chiếm ưu thế, do siêu vi trùng có ái tính đặc biệt với dây thần kinh cảm giác, làm cho bệnh nhân có cảm giác đau nhức từ lúc phát bệnh cho đến lúc các tổn thương da đã lành, thậm chí có thể gây di chứng đau nhức kéo dài sau đó một thời gian.