Ho và cách xử trí

Trời đang nắng nóng bỗng nhiên chuyển lạnh cũng làm nhiều người bị ho, thậm chí có người uống nước đá cũng ho. Ho tuy không trực tiếp gây nguy hiểm cho tính mạng, nhưng nó là nguyên nhân gây phiền toái cho bản thân và những người xung quanh, nhất là vào ban đêm. Vậy ho có nguy hiểm không? Cách xử trí ra sao?

Ho trước tiên không phải là một bệnh, mà là phản ứng của cơ thể để đẩy đờm và các mầm bệnh từ trong họng hay phế quản, phổi ra ngoài. Ho là một triệu chứng của nhiều bệnh lý có liên quan đến họng, phế quản và phổi. Tùy theo nguyên nhân, vị trí viêm nhiễm, thương tổn mà biểu hiện của ho có khác nhau: Ho khan là loại ho hay gặp khi bị cảm lạnh, cúm, hút thuốc lá. Ho có nhiều hoặc ít đờm hay gặp trong viêm phế quản, viêm phổi. Tùy theo tính chất của đờm và các triệu chứng khác ở phổi để chẩn đoán nguyên nhân bệnh lý, ví dụ ho có đờm vàng, đặc hay gặp trong viêm phế quản, viêm phổi do tụ cầu, liên cầu; đờm màu xanh hay gặp trong viêm do trực khuẩn mũ xanh… Ho kèm theo đờm màu trắng nhầy hay gặp trong viêm do virus… Ho có kèm ran rít, ran gáy hay gặp trong hen phế quản. Ho kèm theo thở rít, khó thở hay gặp ở người bệnh tim. Ho dai dẳng, kéo dài hay gặp ở người bị lao phổi, hút thuốc, công nhân vùng mỏ, người bị hen phế quản, viêm phế quản mạn, giãn phế nang. Ho ra máu hay gặp trong lao phổi, viêm phổi và có khi là ung thư phổi.

Ho không phải là một bệnh, mà chỉ là một triệu chứng của một bệnh lý nào đó, vì vậy việc tìm nguyên nhân gây ho để điều trị có ý nghĩa hết sức quan trọng. Tuy nhiên, khi chưa chẩn đoán chắc chắn nguyên nhân gây bệnh, chúng ta có thể xử trí ho bằng các cách như sau: Bất cứ loại ho nào cũng nên uống nhiều nước để giúp đờm loãng ra; có thể hít hơi nóng hoặc xông nước nóng. Đối với ho khan có thể dùng xirô ho, ho bổ phế (loại thuốc giảm ho trong đông y). Nếu ho khan nặng hơn làm không ngủ được, có thể dùng xirô ho và codein hoặc uống các thuốc giảm viêm không phải nhóm Corticoid và codein. Nếu có nhiều đờm hoặc thở rít thì không được dùng codein. Nếu ho kéo dài, ho ra máu, ra mủ, khó thở liên tục thì phải đến ngay bác sĩ để được khám và điều trị.

Một điều hết sức lưu ý là: với bất kỳ loại ho nào bạn cũng không nên hút thuốc lá.

BS NGUYỄN VINH QUANG